Włosy - budowa, rodzaje, pielęgnacja.

Budowa włosa, rodzaje włosów i ich pielęgnacja – jak dbać o swoje włosy zgodnie z ich typem?
Włosy to martwe, zrogowaciałe, giętkie włókna, które powstają z komórek naskórka. Choć same włosy nie podlegają bezpośrednio wpływom fizjologicznym organizmu, ich kondycja i wygląd w dużej mierze zależą od czynników takich jak wiek, klimat, temperatura, stan zdrowia, uwarunkowania genetyczne czy dieta. Dlatego świadoma i dopasowana pielęgnacja może znacząco poprawić ich wygląd, blask i trwałość.
Budowa włosa – podstawy, które warto znać
Włosy pokrywają niemal całą powierzchnię skóry z wyjątkiem takich miejsc jak wewnętrzna strona dłoni, wargi, podeszwy stóp czy powierzchnie zgięć stawów. Są zbudowane z twardej, spoistej keratyny, białka nadającego im strukturę i wytrzymałość. Każdy włos wyrasta z zagłębienia skóry zwanego mieszkiem włosowym, w którym znajduje się cebulka włosa, odpowiedzialna za jego wzrost.
Podstawowe elementy budowy włosa to:
- Łodyga – widoczna część włosa ponad powierzchnią skóry
- Korzeń włosa – część osadzona w mieszku włosowym
- Cebulka (opuszek) – zawiera komórki macierzyste odpowiedzialne za wzrost włosa
- Torebka włosowa – otacza cebulkę i dostarcza składniki odżywcze
- Gruczoł łojowy – produkuje sebum, naturalny olej zabezpieczający włosy i skórę
- Mięsień przywłośny – odpowiada za tzw. „gęsią skórkę”
Wnętrze włosa zbudowane jest z trzech warstw:
- Rdzeń (medulla) – obecny tylko w grubych włosach, pełni funkcję izolacyjną
- Kora (cortex) – stanowi większość struktury włosa, odpowiada za jego wytrzymałość, elastyczność oraz kolor (zawiera melaninę)
- Naskórek (cuticula) – cienka warstwa ochronna, chroni włos przed uszkodzeniami i wpływem środowiska
Cykl życia włosa
Włosy rosną w trzech fazach:
- Anagen – faza aktywnego wzrostu, która trwa od kilku miesięcy do kilku lat; to wtedy kształtuje się kolor i grubość włosa
- Katagen – faza zaniku, w której włos przestaje rosnąć i zaczyna się oddzielać od cebulki
- Telogen – faza odpoczynku, trwająca około 5-6 tygodni, po której włos wypada i jest zastępowany nowym
W danym momencie około 10-15% włosów na głowie jest w fazie telogenu. Proces ten zapewnia ciągłość odrastania włosów.
Najczęstsze problemy włosów i skuteczna pielęgnacja
Choć włosy zbudowane są z martwych komórek, stanowią ważny element naszego wizerunku i często zdradzają kondycję całego organizmu. Niestety — wiele osób boryka się z problemami, które odbierają włosom zdrowy wygląd i naturalny blask. Do najczęstszych należą: włosy zniszczone, nadmiernie przetłuszczająca się skóra głowy, włosy suche oraz cienkie i delikatne. Sprawdź, jak rozpoznać każdy z tych problemów i jak skutecznie o nie zadbać.
1. Włosy zniszczone — jak je uratować?
Zniszczone włosy to najczęściej efekt częstego farbowania, stylizacji na gorąco czy uszkodzeń mechanicznych. Objawiają się łamliwością, rozdwojonymi końcówkami, matowością i skłonnością do puszenia.
Jak je pielęgnować?
- Sięgaj po łagodne szampony, które nie naruszają bariery ochronnej włosa, np. Dziewanna.
- Regularnie stosuj odżywki i maski bogate w emolienty, które regenerują strukturę włosa i wygładzają łuski, np. Jutrzenka.
- Końcówki zabezpieczaj serum lub lekkimi olejkami, aby chronić je przed kruszeniem i rozdwojeniem.
- Ogranicz korzystanie z prostownicy, lokówki i suszarki, a jeśli musisz — pamiętaj o kosmetykach termoochronnych.
- Chroń włosy przed słońcem, wiatrem, mrozem i zanieczyszczeniami.
2. Przetłuszczająca się skóra głowy — przyczyny i pielęgnacja
Nadmierna produkcja sebum sprawia, że włosy szybciej tracą świeżość i objętość. Przyczyną mogą być genetyka, stres, dieta, hormony, ale też nieodpowiednia pielęgnacja.
Jak zadbać o skórę głowy?
- Myj włosy codziennie lub co drugi dzień delikatnym szamponem regulującym pracę gruczołów łojowych, np. Roots Mokosza.
- Stosuj odżywki i maski wyłącznie na długości i końcach — nigdy na skórę głowy.
- Regularnie wykonuj peeling skóry głowy, np. peeling trychologiczny Mohani, który usuwa martwy naskórek i przywraca równowagę.
- Unikaj kosmetyków z ciężkimi silikonami i olejami, które mogą dodatkowo obciążać włosy i przyspieszać ich przetłuszczanie.
3. Włosy suche — jak przywrócić im nawilżenie?
Suche włosy są szorstkie, matowe i łatwo się łamią. Często to efekt działania słońca, wiatru, chlorowanej wody czy niewłaściwej pielęgnacji.
Jak je nawilżyć i odżywić?
- Wybieraj szampony i odżywki intensywnie nawilżające, np. zestaw Lunula, który koi, regeneruje i przywraca elastyczność.
- Regularnie olejuj włosy, wykorzystując olej z awokado lub migdałów — skutecznie wygładzają i nawilżają.
- Ogranicz stosowanie prostownicy i suszarki, a przed stylizacją zabezpieczaj włosy kosmetykami termoochronnymi.
- Sięgaj po maski regenerujące, np. Jutrzenka, które wzmacniają włosy i poprawiają ich strukturę.
- Pamiętaj, że piękne włosy zaczynają się od środka — zadbaj o dietę bogatą w zdrowe tłuszcze, witaminy i minerały.
4. Włosy cienkie i delikatne — jak je wzmocnić i dodać objętości?
Cienkie włosy mają mniejszą średnicę, przez co szybciej się łamią i tracą objętość. Często jest to kwestia genetyki, choć wpływ mają również stres, dieta czy niewłaściwa pielęgnacja.
Jak dbać o cienkie włosy?
- Wybieraj lekkie, wzmacniające szampony (np. Dziewanna) oraz odżywki, które nie obciążają włosów, jak np. Jutrzenka.
- Unikaj ciężkich olejków, silikonów i kosmetyków o gęstej konsystencji.
- Regularnie stosuj kuracje z proteinami i witaminami, np. z biotyną, panthenolem i kompleksem witamin z grupy B.
- Susz włosy delikatnie, bez pocierania ręcznikiem, i ograniczaj prostowanie oraz stylizację na gorąco.
Podsumowanie
Każdy rodzaj włosów wymaga innej pielęgnacji — kluczowe jest rozpoznanie potrzeb swojej skóry głowy i włosów, a następnie dobór odpowiednich kosmetyków i nawyków. Problemy takie jak łamanie, przetłuszczanie czy przesuszenie mogą być efektem nie tylko stylizacji, ale także nieprawidłowej diety, stresu czy problemów zdrowotnych. Dlatego warto dbać o włosy zarówno od zewnątrz, jak i od środka. Jeśli mimo domowej pielęgnacji problem nie ustępuje, skonsultuj się ze specjalistą trychologiem.